Khởi nghiệp hoàn toàn không phải màu hồng. Thực tế là 80% startup thất bại trong 3 năm đầu tiên. Nhưng mỗi lần thất bại đều mang lại những bài học vô giá nếu bạn chịu nhìn nhận thẳng vào nó.

Trong bài viết này, tôi chia sẻ 5 thất bại thật, và những bài học thực chiến rút ra được. Để bạn không phải trả giá bằng tiền bạc, thời gian và uy tín của chính mình.

1. Khởi nghiệp quán cà phê vì đam mê, không nghiên cứu thị trường

❌ Thất bại: Một bạn trẻ khởi nghiệp mở quán cà phê kiểu vintage. Đầu tư gần 1 tỷ. Decor đẹp, đồ uống tạm ổn, nhưng sau 6 tháng phải sang nhượng vì… khách lèo tèo.

Bài học

Đừng kinh doanh chỉ vì “thấy đẹp” hoặc “đam mê”. Đam mê cần có thị trường. Trước khi mở, hãy trả lời:

• Khu vực đó có đủ khách tiềm năng không?

• Họ cần gì? Giá bao nhiêu là phù hợp?

• Có gì đặc biệt để thu hút và giữ chân khách?

Thực chiến

Phân tích thị trường, thăm dò hành vi khách hàng, làm khảo sát nhỏ, test concept với quy mô nhỏ trước khi đổ tiền.

Xem thêm Tư vấn chiến lược kinh doanh

2. Bắt tay khởi nghiệp với bạn thân mà không có ràng buộc pháp lý

❌ Thất bại: Hai người bạn hùn vốn mở shop online. Lúc vui thì ai cũng nhiệt. Khi có lãi, bất đồng. Người thì muốn mở rộng, người thì muốn rút vốn. Không có hợp đồng rõ ràng. Dẫn đến đổ vỡ, mất tình bạn.

Bài học

Kinh doanh là hợp đồng, không phải tình cảm.

Dù thân cỡ nào, khi làm ăn, hãy:

• Viết rõ vai trò, trách nhiệm, quyền lợi, phân chia lợi nhuận

• Có thoả thuận nếu rút vốn hoặc dừng hợp tác

• Tốt nhất có pháp lý ràng buộc: Hợp đồng góp vốn, điều lệ công ty

3. Khởi nghiệp làm sản phẩm quá hoàn hảo nhưng không ai mua

❌ Thất bại: Một founder mê công nghệ, dành 1 năm phát triển app cực đẹp. Tính năng đầy đủ. Nhưng khi ra mắt thì… không ai dùng. Không có khách, không có doanh thu.

Bài học

“Đừng xây lâu đài trên cát.”

Làm sản phẩm hoàn hảo là cái bẫy chết người nếu bạn không xác minh nhu cầu thật.

Thực chiến:

• Làm phiên bản MVP nhỏ gọn, vừa đủ dùng

• Ra thị trường test phản ứng thật

• Lấy phản hồi → cải tiến dần

• Ra nhanh, học nhanh và sửa nhanh

4. Mù mờ dòng tiền, chi tiêu bừa bãi, khởi nghiệp chết vì “đói tiền mặt”

❌ Thất bại: Một startup thương mại điện tử tăng trưởng doanh thu tốt. Nhưng… vẫn phá sản vì không kiểm soát được dòng tiền. Chi nhiều hơn thu. Hàng tồn kho, chi marketing không kiểm soát.

Bài học

Doanh thu cao không có nghĩa là có lãi.

Không kiểm soát dòng tiền = tự sát.

Thực chiến:

• Có bảng dự báo dòng tiền hằng tháng

• Luôn giữ ít nhất 3 tháng chi phí vận hành trong quỹ dự phòng

• Tối ưu dòng tiền: đàm phán công nợ, ưu tiên hàng có vòng quay nhanh

• Đầu tư khi có đủ đệm, không chạy theo tăng trưởng ảo

5. Không xây dựng thương hiệu cá nhân và kênh bán hàng online

❌ Thất bại: Một người giỏi chuyên môn mở dịch vụ tư vấn doanh nghiệp. Nhưng khách ít, vì không ai biết đến. Không hiện diện online, không chia sẻ giá trị. Chết vì thiếu khách.

Bài học

Không xây thương hiệu cá nhân = không ai biết bạn.

Thời đại này, ai xuất hiện đều đặn trên mạng thì người đó có cơ hội.

Thực chiến:

• Tạo Facebook cá nhân chuyên nghiệp

• Chia sẻ nội dung hữu ích đều đặn (video, bài viết, case study)

• Gắn kết với nhóm, cộng đồng chuyên môn

• Làm video chia sẻ thật, không cần hoàn hảo

Xem thêm Tư vấn vận hành & quản trị

Tổng Kết

Khởi nghiệp không dễ. Nhưng mỗi cú ngã đều giúp bạn đứng vững hơn – nếu bạn học từ nó.

5 bài học đắt giá bạn nên nhớ

1. Đam mê không thay thế cho nghiên cứu thị trường

2. Làm ăn phải có hợp đồng rõ ràng

3. Làm nhỏ, test trước, tối ưu sau

4. Quản trị dòng tiền còn quan trọng hơn doanh thu

5. Xây thương hiệu cá nhân là tài sản dài hạn

Bạn đang chuẩn bị khởi nghiệp?

Hãy lưu lại bài viết này và tránh lặp lại những sai lầm đáng tiếc.

Nếu bạn muốn tư vấn hoặc coaching cá nhân để tránh “mất tiền học phí”, hãy để lại thông tin hoặc liên hệ với đội ngũ hỗ trợ khởi nghiệp của chúng tôi.

  Tác giả: Thạc sỹ Nguyễn Phong Phú

Xem thêm: Đào tạo in-house thực chiến

APEXCORP – TƯ VẤN CHIẾN LƯỢC KINH DOANH & QUẢN TRỊ